Eenzaamheid bij ouderen

Eenzaamheid bij ouderen

Eenzaamheid is een van de grootste uitdagingen voor veel mensen naarmate ze ouder worden. Gezinnen trekken weg, socialiseren kan moeilijker worden naarmate onze gezondheid en mobiliteit verslechteren, en er zijn minder mogelijkheden om nieuwe mensen te ontmoeten. Geïsoleerd zijn kan niet alleen onze stemming en ons mentale welzijn beïnvloeden, maar er zijn steeds meer aanwijzingen dat eenzaamheid en een gebrek aan ondersteunende netwerken ook een nadelige invloed kunnen hebben op onze fysieke gezondheid. In deze blog bekijken we hoe eenzaamheid ons kan beïnvloeden naarmate we ouder worden en wat we kunnen doen om dit te voorkomen.

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is eenzaamheid niet simpelweg een gebrek aan vrienden of contacten. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is eenzaamheid de pijn die we voelen als onze sociale connecties niet aan onze behoeften voldoen, terwijl sociaal isolement beschrijft dat we weinig sociale contacten hebben. Eenzaamheid is een subjectief gevoel dat we ervaren, terwijl sociaal isolement een objectieve situatie is.

Hoewel eenzaamheid en sociaal isolement gerelateerd zijn, zijn ze niet noodzakelijk hetzelfde: je hebt misschien niet veel vrienden, maar je voelt je voldaan door de weinige relaties die je hebt, terwijl je aan de andere kant misschien veel sociale contacten hebt, maar toch het gevoel hebt dat je behoefte aan verbinding en relatie niet wordt vervuld. Je kunt je eenzaam voelen terwijl je omringd bent door mensen die niet dezelfde interesses hebben als jij, of terwijl je alleen maar mensen ziet die je niet zo goed kent.

Oorzaken van eenzaamheid bij ouderen

Hoewel eenzaamheid iets is waar velen van ons zich meer zorgen over maken naarmate we ouder worden, is het een misvatting dat het alleen een probleem is voor oudere mensen. Veel onderzoeken hebben aangetoond dat eenzaamheid iets is dat op elk moment in het leven kan worden ervaren, en sommige hebben aangetoond dat het zowel bij jong volwassenen als bij oudere mensen voorkomt.

Wereldwijd is het niet duidelijk of het sociale isolement bij oudere bevolkingsgroepen is toegenomen of afgenomen – in sommige landen, zoals China en de VS, hebben onderzoeken aangetoond dat eenzaamheid toeneemt, terwijl er in sommige Europese landen zoals Finland en Duitsland een lichte daling is geweest. Hieruit blijkt dat eenzaamheid op latere leeftijd niet vanzelfsprekend is en dat er veel kan worden gedaan om eenzaamheid te verlichten en te voorkomen.

Wel is duidelijk dat het steeds gebruikelijker wordt dat ouderen alleen gaan wonen. Volgens de recente brief van de Wereldgezondheidsorganisatie over sociaal isolement bij oudere bevolkingsgroepen, heeft er in de meeste culturen over de hele wereld een verschuiving plaatsgevonden van intergenerationeel leven. Deze toename van alleen wonen, en de trend om op latere leeftijd niet meer bij familie te wonen, kan ervoor zorgen dat ouderen meer vatbaar zijn voor eenzaamheid. Het is daarom nog belangrijker om sterke sociale banden te ontwikkelen en een netwerk van relaties op te bouwen met mensen die je kunnen ondersteunen, die niet noodzakelijkerwijs deel uitmaken van je huishouden of directe familie.

Effecten van eenzaamheid op de gezondheid

Hoewel het duidelijk is dat mensen die chronische eenzaamheid ervaren meer risico lopen op een slechte lichamelijke gezondheid, is het niet precies duidelijk wat het verband tussen beide is. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft drie factoren gesuggereerd die de schuld kunnen zijn:

• Sociale connecties en ondersteuning hebben een 'stress bufferend effect' tegen de fysieke symptomen van stress en angst, en dus zonder een sociaal netwerk om je door moeilijke tijden te ondersteunen, kan het zijn dat ze een schadelijker effect op het lichaam hebben.

• Eenzaamheid kan uw vermogen om te rusten en uw lichaam te herstellen beïnvloeden – u geïsoleerd voelen kan een negatief effect hebben op uw vermogen om te slapen, waarvan is aangetoond dat het verschillende gezondheidsproblemen beïnvloedt, zoals hart- en vaatziekten en diabetes.

• Ten slotte is er enig bewijs dat sociaal isolement u vatbaarder kan maken voor gedrag zoals roken, drinken, gebrek aan lichaamsbeweging of het eten van een slecht dieet, die allemaal een risico vormen voor uw lichamelijke gezondheid.

Hoewel het verontrustend kan zijn om te denken dat eenzaamheid niet alleen een emotionele en mentale uitdaging is, maar ook een nadelig effect kan hebben op je lichamelijke gezondheid, is het belangrijk om te onthouden dat er veel manieren zijn waarop je eenzaamheid kunt verlichten. Je bent niet de enige in hoe je je voelt, veel mensen ervaren op een bepaald moment in hun leven eenzaamheid en er is hulp beschikbaar als je die nodig hebt.

Tips tegen eenzaamheid

Het lijkt voor de hand liggend, maar het belangrijkste dat je kunt doen om eenzaamheid tegen te gaan, is met iemand praten. Als je vrienden of familieleden niet regelmatig ziet, kan het gemakkelijk zijn om te denken dat ze niets van je willen horen, maar het is belangrijk om contact te blijven houden met de mensen in je leven.

Het is ook belangrijk om iemand te vertellen hoe je je voelt. Hoewel het moeilijk kan zijn om open te zijn over je emoties, kan het enorm nuttig zijn om je zorgen met iemand anders te delen, en hoewel ze misschien niets praktisch kunnen doen om te helpen, kan het een enorme opluchting zijn om alleen maar gehoord te worden.

Er zijn ook veel manieren waarop u nieuwe vrienden kunt vinden en uw sociale kring kunt opbouwen. Veel lokale gemeenschapscentra, bibliotheken en kerken bieden sociale groepen, lunchclubs of activiteiten aan waar oudere mensen nieuwe vrienden kunnen ontmoeten en tijd kunnen doorbrengen met anderen die zich op dezelfde manier geïsoleerd voelen. Het kan helpen om een nieuwe hobby te beginnen, zoals lid worden van een tuinier groep of een boekenclub. Nieuwe mensen ontmoeten kan ontmoedigend zijn, dus het kan nuttig zijn om een activiteit te hebben waarmee je gesprekken kunt beginnen.

Als uw mobiliteit beperkt is, zijn er ook tal van manieren om digitaal met mensen in contact te komen. Veel groepen voeren nu videogesprekken en sociale media kunnen een geweldige manier zijn om contact te maken met mensen in je leven die misschien te ver weg wonen om elkaar regelmatig persoonlijk te ontmoeten. Als je moeite hebt met het gebruik van internet, zijn er misschien enkele klassen bij jou in de buurt waar je wat computervaardigheden kunt leren, om volledig te profiteren van de mogelijkheden die sociale media bieden voor sociale verbinding.

Als je het echt moeilijk hebt, zijn er organisaties en hulplijnen waarmee je contact kunt opnemen voor ondersteuning. Onderzoek lokale liefdadigheidsinstellingen die een vriendschapsdienst kunnen aanbieden, of een hulplijn die u kunt bellen die een luisterend oor kan bieden en u in de richting van enkele lokale groepen kan wijzen. Uw arts kan ook een goed informatiepunt zijn als u moeite heeft om erachter te komen tot welke ondersteuning u toegang hebt.

Het belangrijkste om te onthouden is dat er hulp beschikbaar is en dat je niet alleen hoeft te worstelen. Iedereen voelt zich wel eens eenzaam, maar als het gevoel een tijdje aanhoudt en je weet niet wat je eraan moet doen, praat dan met iemand die je vertrouwt of neem contact op met een organisatie voor hulp.